diyalektik materyalizm ne demek?
Diyalektik Materyalizm
Diyalektik Materyalizm, Marksist felsefenin temelini oluşturan ve dünyayı, doğayı ve toplumu anlamak için kullanılan bir felsefi yaklaşımdır. Temel olarak, maddeci bir dünya görüşüne ve diyalektik bir değişim anlayışına dayanır.
Temel İlkeler:
-
Materyalizm:
- Evrenin temelinde madde bulunur ve bilinç, maddenin bir ürünüdür. Başka bir deyişle, düşüncelerimiz ve algılarımız, maddi dünyanın bir yansımasıdır. Madde bilinçten önce gelir ve onu belirler.
- Bu, idealizmin (düşüncenin maddeden önce geldiği ve dünyayı şekillendirdiği görüşü) karşıtıdır.
-
Diyalektik:
- Diyalektik, değişimi ve gelişimi anlamak için kullanılan bir yöntemdir. Her şeyin sürekli bir değişim ve hareket halinde olduğunu varsayar. Bu değişim, içsel çelişkilerden kaynaklanır.
- Üç temel diyalektik yasa vardır:
- Niceliksel Değişimlerin Niteliksel Değişimlere Dönüşümü: Bir şeydeki küçük, niceliksel değişiklikler zamanla birikerek niteliksel bir sıçramaya yol açar ve o şeyin temel doğasını değiştirir. Örneğin, suyun ısınması sonucu kaynaması ve buhar haline gelmesi.
- Karşıtların Birliği ve Mücadelesi: Her şey kendi içinde zıt unsurları barındırır ve bu zıtlıklar arasındaki mücadele değişimi tetikler. Bu zıtlıklar birbirini dışlamaz, aksine birbirini içerir ve tamamlar. Örneğin, pozitif ve negatif elektrik yükleri arasındaki ilişki.
- Yadsımanın Yadsıması: Bir şeyin yadsınması (yani ortadan kaldırılması) yeni bir şeyi ortaya çıkarır. Ancak bu yeni şey, eski şeyin tamamen ortadan kaldırılması değil, onun belirli özelliklerini koruyarak aşılmasıdır. Bu süreç sonsuz bir döngü halinde devam eder. Örneğin, tohumun filizlenerek bitkiye dönüşmesi ve bitkinin tohum vermesi.
Diyalektik Materyalizmin Uygulanması:
- Tarihsel Materyalizm: Diyalektik materyalizmin topluma ve tarihe uygulanmasıdır. Toplumsal gelişimin temelinde maddi üretim ilişkilerinin (ekonomi) olduğunu ve tarihin sınıf mücadelelerinin bir sonucu olduğunu savunur.
- Bilimsel Sosyalizm: Diyalektik materyalizmin toplumsal sorunlara çözüm bulmak için kullanılmasıdır. Sosyalizmin, kapitalizmin içsel çelişkileri nedeniyle kaçınılmaz olduğunu ve işçi sınıfının devrimiyle gerçekleşeceğini öngörür.
Önemli Kavramlar:
- Madde: Var olan her şeyin temelinde bulunan somut gerçeklik.
- Detaylı bilgi için: Madde
- Bilinç: Maddenin örgütlenmiş bir biçimi olan beyinden kaynaklanan ve dış dünyayı yansıtan yetenek.
- Çelişki: Bir şeyin içinde bulunan zıt unsurların birliği ve mücadelesi.
- Pratik: İnsanların maddi dünyayı dönüştürme faaliyeti.
- Doğruluk: Düşüncelerin maddi gerçeklikle uyuşması.